دستور العمل مدیریت کنترل بیماری های تنه انگور
ژانویه 21, 2020مکانیزم های مولکولی مقاومت به سرما در انگور
ژانویه 25, 2020امنیت غذایی که از ارکان اصلی توسعه اقتصادی وسلامت جامعه است،
نه تنها مستلزم عرضه کافی و مستمر مواد غذایی وسالم بودن غذاست ،
بلکه ناظر بر توزیع عادلانه و امکان دستیابی همگان به غذا نیز هست .
تامین غذای کشور با تیکه بر تیکه بر تولید و منابع داخلی ، از وظایف بخش کشاورزی است
که سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان متولی اصلی مدیریت ، برنامه ریزی و هدایت تحقیقات در حوزه های کشاورزی نقش عمده ای در دستیابی به اهداف کلان (اسناد بالا دستی) کشور دارد .
بدین جهت طرح تحقیقاتی “برنامه کلان علم و فناوری امنیت غذایی” با هدف تدوین مجموعه اهداف ، سیاست ها،اولویت ها ، راهبرد ها و جهت گیری ها ی پژوهشی و فناوری سازمان تحقیقات در حوزه امنیت غذایی مشتمل بر چهار پروژه پژوهشی
1)در حوزه محصولات باغی
2) در حوزه محصولات زراعی
3) در حوزه ی محصولات شیلاتی و آبزیان
4) حوزه محصولات دامی وطیور
امنیت غذایی گیاه چه زمانی تامین میشود :
امنیت غذایی زمانی تامین میشود که سرانه سبد غذایی خانواده به صورت صحیح و کافی برای خانواده ،انتخاب ،تهیه و طبخ شود تاعناصر و ماد غذایی سالم و صحیح به سلولها و اندام های بدن برسد.
به عبارت دیگر هدف از تامین غذای مطلوب و کافی تنها رفع گرسنگی عیان (سیری شکمی ) نیست.
تامین نیاز های سلولی به مواد مغذی کلیدی یعنی رفع گرسنگی پنهان (سیر سلولی) رانیز در بر دارد .
با توجه به اینکه انسان با انرژی احساس سیری میکند،
تامین انرژی را به تنهایی به عنوان شاخص سیری شکمی و تامین انرژی همراه با مواد مغذی کلیدی
( در ایران: پروتین ، کلسیم ، ویتامین های (ریبوفلاوین) 2B و A) را به عنوان شاخص سیری سلولی نام نهاده اند.
شرط اصلی سلامت زیستن ، داشتن تغذیه صحیح است .
تغذیه صحیح یعنی رعایت دو اصل تعادل و تنوع در برنامه ریزی غذایی روزانه ، تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد غذایی و تنوع به معنی انواع مواد غذایی در 5 گروه اصلی مواد در هرم غذایی میباشد .
از این رو با توجه به نقش اساسی و انکار ناپذیر محصولات باغی در تامین مواد مغذی کلیدی ، پروژه ملی ” تدوین برنامه محوری علم و فناوری امنیت غذایی در حوزه محصولات باغی” در اولویت کاری سازمان تحقیقات و موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور ( به همراه هفت پژوهشکده تحقیقاتی زیر مجموعه ان ) قرار گرفت.
محصولات باغی مورد مطالعه عبارتند از :
میوه های نیمه گرمسیری (انجیر، انار، زیتون ، پرتغال، نارنگی ، لیمو ها و کیوی ) ، میوه های ریز ( انگور ، توت فرنگی ، زرشک ) میوه های اجیلی ( بادام ، گردو، فندق و پسته ) ، دانه دار ها ( به، سیب و گلابی ) هسته دار ها ( گیلاس ، آلبالو ، آلو ها، هلو وزرد آلو ) ، میوه های گرمسیری ( خرما) ، چای ، زعفران ، سبزی و صیفی، گیاهان دارویی ، ادویه ای و نوشابه ای .
در اجرای این پروژه ملی و جهت تعیین وضعیت موجود ، معیار ها و استاندار های مربوط به محصولات باغی کشور در قالب پرسشنامه بررسی شد.
اطلاعات مورد نظر موجود از مطالعه کتابخانه – ای استخراج ودر غیر اینصورت به صورت میدانی و در قالب پرسشنامه طبق استاندارد ارایه شده FAO برای تمامی گونه های باغی کشور تکمیل گردید .
این قسمت پروژه کلان ملی کاملا منطبق با دستور العمل های بین المللی انجام گرفت.
- همچنین در تدوین پروژه ، اهداف کلان کشور که طی اسناد بالا دستی ابلاغ شده است ، مد نظر قرار گرفت.
از جمله :
سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایرانی ، سیاستهای کلی نظام در بخش کشاورزی ، سیاستهای کلی نظام در توسعه علم و فناوری ، برنامه ششم توسعه در بخش کشاورزی ، نقشه جامع علمی کشور در بخش کشاورزی و برنامه های راهبردی.
در تنظیم ، تدوین و اجرای پروژه از روش های زیر استفاده شد:
- تنظیم پرسشنامه و اخذ نظرات کارشناسی در سطح موسسه کشور
- انجام مصاحبه با مسولین موسسات و صاحب نظران
- برگذاری جلسات هم اندیشی
- بهره گیری از تجربیات شخصی
- بهره گیری از تجربیات سایرکشور ها و سازمان های بین المللی
- برنامه راهبردی محصولات
- مقالات و کتب پایان نامه ( تا حد امکان)
- گزارشات نهایی پروژه های تحقیقاتی و مطالعاتی انجام شده قبلی
نکات قابل توجه و مهم مد نظر :
تعیین وضع موجود 0 برای هر محصول بر اساس شاخصهای اصلی) ، تعیین وضع مطلوب ( برای هر محصول در افق 1404 ) ، اهداف، چشم انداز های جهانی و ملی ، آنالیز SWOT ،کمبود ها ، نقاط ضعف نقاط قوت ، موانع ، تهدید ها و فرصتها ، راهبرد هاو راهکار ها و در نهایت تدوین برنامه های عملیاتی (تدوین برنامه های علم و فناوری ) در هر محصول بود .
که در مقاله حاضر عمدتا به نقش میوه های ریز و اشاره ای اجمالی به سایر محصولات در علم و فناوری امنیت غذایی پرداخته شده است .
برای تمام محصولات ، محور های پژوهش و فناوری برای مولفه های زیر تدوین گردید:
مولفه 1- تحقیق در زمینه افزایش کمیت محصول
مولفه 2- تحقیق در زمینه بهبود کیفیت و سلامت محصول
مولفه ی 3 – تحقیق در زمینه افزایش قابلیت در دسترس بودن محصولات کشاورزی در تمام مکانها و تمام فصول
مولفه 4- تحقیق در زمینه ی اقتصادی شدن محصول